Böbrek Taşı Tedavisinde Üreteroskopi (URS)

Böbrek taşının tedavisinde elimizdeki seçeneklerden biri üreteroskopi (URS) yöntemidir. Bu işlemin en önemli farkı vücutta herhangi bir kesi yeri açmadan tedavinin gerçekleştirilmesidir. URS adı verilen cihazla idrar deliğinden vücut içine girilir ve böbreğe kadar ulaşılır. Cihazın ucundaki lazer yardımıyla böbrek taşı küçük parçalara ayrılır ve basket adı verilen enstrüman yardımıyla vücut dışına çıkarılır.

İki tür üreteroskopi cihazı vardır: rigid (sabit) ve flexible (esnek) üreteroskopi. Rigid URS ile yalnızca idrar yolunda takılı kalmış taşlara müdahale edilebilirken, rigid URS ile böbrekte bulunan ve 2.5 cm çapını aşmayan taşlar da tedavi edilebilir. Flexible URS, RIRS yöntemi olarak da isimlendirilmektedir.

Hangi Böbrek Taşlarında URS Tercih Edilir?

Günümüzde URS böbrek taşı tedavisinde en sık tercih ettiğimiz yöntemlerden biridir. Peki, URS’yi en sık hangi böbrek taşlarında uyguluyoruz.

• Böbrek taşı, böbreğin çıkışında veya üretranın içinde sıkışıp kalmışsa ilk başvurduğumuz yöntem URS’dir. Bazı hastalarda böbrek taşı kendiliğinden böbrekten çıkar. Ancak üreterden geçecek kadar küçük olmaz. Bu durumda hastaya URS yapılabilir. Bununla birlikte ESWL ile böbrek taşı parçalanmış olmasına rağmen taş üreterden geçecek kadar küçük olmayabilir. Bu hastalara da URS uygulamak gerekir.
• Böbreğin içinde bulunan 2.5 cm’den küçük taşlara uygulanabilir.
• ESWL’den fayda görmeyen hastalar
• Kilolu hastalara
• Böbreğinde birden fazla taşı olan hastalar

URS’nin Avantajları

• Hastada herhangi bir kesi yapılmaz.
• Aynı gün içinde ya da işlemden 1 gün sonra taburculuk mümkündür.
• İşlemden 2-3 gün sonra normal yaşama dönülebilir.
• Enfeksiyon ve kanama riski azdır.
• Büyük olarak tanımlanan 2.5 cm’lik taşlara dahi uygulanabilir.

URS Tedavisi Nasıl Uygulanır?

İşlem ameliyathane ortamında ve genel anestezi altında yapılır. Cerrah, ucunda ışık ve kamera olan URS cihazıyla idrar yolundan girerek böbrek taşına ulaşır. Lazer ile taşı küçük parçalara ayırır. Büyük taşları basket yardımıyla vücut dışına çıkarır. Toz haline gelmiş taş parçacıkları da idrarla birlikte vücuttan atılır. Ameliyatın süresi 30 ila 120 dakikadır. Gerekli durumlarda işlem sonrası üretere double-j adı verilen ince, plastik bir stent yerleştirilebilir. Bu stent ortalama 2 hafta vücut içinde kalır ardından sistoskopi eşliğinde çekilir.

URS Sonrası

Hasta, ameliyathaneden odasına getirildikten sonra idrarı bir süre izlenir. Ardından sondası çekilir.  Hastalar genellikle işlemin yapıldığı günün akşamı veya bir sonraki günün sabahı taburcu edilir. İdrar yaparken yanma olabilir. İşlemden sonraki ilk idrarda kan görülebilir. Toz halinde küçük taş parçaları idrarla birlikte vücuttan tamamen atılır.  Hastalar, normalden daha sık idrara çıkma isteği duyabilir. Bu şikayetler geçicidir. İşlemden sonraki 2-3 gün içinde kendiliğinden hafifleşerek, kaybolur. Hastalarımıza bol su içmeleri ve diyetlerine dikkat etmeleri önerilir.

Böbrek taşının kırılmama ihtimali var mı?

URS ile böbrek taşları hangi sertlikte ve şekilde olursa olsun kırılabilir. Lazer yardımıyla taşlar kırılır. Büyük parçalar basketle dışarı alınır. Kalan parçalar un ufak edilir ve doğal yolla idrarla dışarı atılması amaçlanır. Bazı nadir olgularda taşlar tamamen kırıntı haline gelmeyebilir ve üreterde takılı kalma riski olur. Biz işlem sırasında mümkün olduğunca taşı dışarı çıkarmaya ve kalan taşları toz haline getirmeye çalışıyoruz. Bu sayede yüzde yüze yakın bir başarı oranıyla URS ameliyatlarını yapabiliyoruz.

URS’nin riski var mı?

URS ameliyatı güvenli ellerde yapıldığında komplikasyon oranı son derece düşüktür. URS’nin en önemli komplikasyonu işlem sırasında üretere zarar vermektir. Üreterin dar bir yapıda oluşu, işlemin eski teknolojiyle yapılması, hekimin yeterince tecrübe sahibi olmayışı riski artırır.

URS ameliyatı çocuklara yapılabilir mi?

Evet, yapılabilir. Hem bebeklerin hem çocukların böbreğinde taş olabilir. Çocuklar için özel üretilen daha ince üreteroskoplarla bu ameliyatlar güvenle gerçekleştirilir.

URS’nin cinsel hayata zararı var mı?

İşlem sonrası cinsel fonksiyonların herhangi bir zarar görmesi beklenmez.