Orşit Nedir?
Orşit, testis enfeksiyonu ya da epididimoorşit olarak tanımlanan testisleri tutan ürolojik bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle tek testiste (yaklaşık yüzde 70) olur. Ancak iki testiste birden de olabilir. Yetişkinlerde görülen orşitin en önemli nedeni idrar yolu ile vücuda giren virüs ve bakterilerin testislere ulaşmasıdır. Orşit sıklıkla epididimoorşit olarak izlenir. Yani, epididim dokusunun iltihaplanması (epididimit) tedavi edilmediğinde enfeksiyon orşite de yayılır. Nihayetinde epididimoorşit adı verilen enfeksiyon hastalığı ortaya çıkar. Ayrıca cinsel yolla bulaşan hastalıklar da (bel soğukluğu ve klamidya gibi) orşite neden olabilir. Çocuklarda ise kabakulak virüsü orşite yol açabilir. Kabakulak kaynaklı orşit genellikle iki testisi birden tutar.
Orşitin Nedenleri
- İdrar yoluyla üriner sisteme giriş yapan virüsler ve bakteriler
- Ürolojik bir müdahale sonrası geçici olarak idrar yoluna yerleştirilen kataterler
- İyi huylu prostat büyümesi
- Sık geçirilen idrar yolu enfeksiyonları
- Tek eşli olmamak
- Çocuklarda ve ergenlerde kabakulak enfeksiyonu geçirmek, kabakulak aşısını olmamak
- Brusella, tüberküloz gibi farklı enfeksiyonlar
- Kimyasalla temas
Orşit Belirtileri
- Testislerde şişlik, ağrı, kızarıklık, ısı artışı, hassasiyet (şiddetlenme eğiliminde olur)
- İdrar sırasında yanma hissi
- İdrar renginde değişme, koyulaşma
- Yüksek ateş, kusma gibi tüm enfeksiyon hastalıklarında görülen bazı semptomlar
- Penis ucundan gelen sarı veya beyaz renkli akıntı
- Karın ve kasık ağrısı
- Halsizlik, yorgunluk hissi
- Azospermi ve doğal yolla çocuk sahibi olamama
Orşitin Tedavisi
Orşit ve epididimoorşitin tedavisi antibiyotiktir. Orşitin nedenine bağlı olarak değişmekle birlikte yaklaşık 3 haftalık bir antibiyotik tedavisi planlamak gerekir. Bakteriyel orşitler mutlaka antibiyotiğe ihtiyaç duyar. Ancak viral orşitler (örneğin kabakulak nedeniyle oluşan) hastadan hastaya değişmekle birlikte antibiyotiksiz de tedavi edilebilir. Tedavi planı üroloji uzmanının muayenesi sonrası her hastanın kendi özel durumuna göre belirlenir. Testisteki ağrıyı gidermek için üroloji hekiminin önerisiyle ağrı kesici ve testisteki şişliği giderici ilaç alınabilir. Testislere soğuk uygulama yapılabilir. Orşit neredeyse tamamen tedavi edilebilen bir hastalıktır. Ancak tedavinin ertelenmesi hastada geri dönülemez sorunlara yol açabilir. Tedaviyi komplike hale getirebilir. Testisteki canlı sperm hücreleri canlılığını kaybedebilir. Enfekte olmuş testis antibiyotiklerle tedavi edilemeyebilir. Nadir epididimit olgularında nasıl epididimin çıkarılması gerekiyorsa, orşitte de yumurtaların çıkarılması gerekebilir. Bu ameliyata orşiektomi adı verilir. Epididimoorşit olgularında bazen sadece epididimin çıkarılması da yeterli olabilir.